Summa super le relation inter le Massoneria et le Scientia, debattite per le Ill.mo et Ven.mo Grande Maestro Giuliano Di Bernardo in su VI Lectio academic, publicate in su blog le 7/7/2023.
In su Lectio, le Grande Maestro Di Bernardo comencia analysante le relationes inter Massoneria et religione, accentuante un preoccupation ex parte del Grande Logia Unite de Anglaterra concernente le tendentia de alicun areas massonic a dar un fundamento religiose al Massoneria. Pro clarificar le question, le Massoneria anglese ha reassertite que illo non es un religione, ma existe anque un tendentia oppositiva que concerni le positivismo, que conduce a un debilitamento del valor religiose.
Le positivismo ha habite un grande influentia super le pensiero massonic, con personas como M. Littré et E. H. Haeckel que ha influentiate le decisiones de alicun Logias massonic. Per exemplo, le influentia de Littré ha conduce al decision del Grande Oriente de Francia in 1877 de abolir le formula del Grande Architecto del Universo et acceptar anque le atheistas intra illo.
Ultra al dogmatismo religiose il ha dunque un altere forma de extremismo a stigmatizar, lo scientismo positivista, que conduce al atheismo.
Le positivismo, intendite como categoria conceptual, es un direction philosophic que se developpava in le secunde medietate del decimonono seculo et que habeva diverse manifestationes. Le termino “positivismo” deveniva popular gratias a Claude-Henri de Saint-Simon et a Auguste Comte. Iste direction philosophic habeva diverse manifestationes, inter que le “positivismo social” de Saint-Simon et Comte, le “positivismo evolutionistic” de Spencer et le philosophia de Stuart Mill. Le positivismo creava un forte interesse pro le scientia, su problemas et su methodos, favorisante le disveloppamento de nove disciplinas scientific como le psychologia et le sociologia.
Illo sustene que le cognoscentia human es limitate al pur base empiric et que cata idea genuin deriva del experientia (cognoscentia a posteriori). Iste principio es applicate anque in le scientias human et social, ubi illo affirma que le mundo social pote esser investigate con le mesme methodologia del scientias natural.
Tamen, le positivismo ha limitationes quando applicate al scientias social, in quanto illo tende a eluder le complicate problema connectite con le rationes del action e, ergo, con valores, fines et intentiones del Homo.
In ultra, le linguage observative neutre del positivismo non succede a dar un senso al action mesme.
Pro comprender le characteristicas del positivismo il es necesse in primariera clarificar su approche al problema del cognoscentia human et al validitate del instrumentos de cognoscentia. Le positivismo representa un attitudine philosophic verso le cognoscentia, in quanto illo stabilisce qual contentos del affirmationes super le mundo pote esser considerate vero cognoscentia. In tal maniera, illo distingue inter questiones philosophic et scientific meritorio de profundisation et questiones que non cade in tal ambito et que non merita consideration.
Le assumptiones gnoseologic conduce al conviction que le methodos de cognoscentia es fundamentalmente unitari. Secundo le positivistas, le scientias natural plus avanciate, como le physica et le mathematica, representa le plus alte nivello de disveloppamento scientific e ergo constitue le criterio de referentia pro le altere disciplinas, stabiliente lor grado de maturitate. In base a iste comparation, le scientias human et social, como le sociologia, le psychologia, le economia et le historia, resulta ancora in un stato que ha justo superate illo prescientific, a causa del difficultate in identificar objectos imprecise et in usar methodos rigorose de recerca. Tamen, iste disciplinas es ancora lontan del esser perfecte como le scientias natural exacte.
Isto comporta inevitabilemente un hierarchia del Scientias, que non es positionate tote al mesme nivello. Le scientias natural exacte es positionate a un grado plus alte comparate a illos social et human.
A iste respecto il ha essite sovente opiniate que le physica devenirea unic et vera scientia perfecte, pois illo, inter tote, ha elaborate le methodo de investigation plus rigorose.
Il ha essite formulate, in iste maniera, le hypothese general del fundamental reducibilitate de qualcunque termino scientific al terminos del physica.
Le texto del Grande Maestro parla del definition del concepto de “facto” et como isto influentia le comprehension del action human. Si on intende le facto como un action, alora on pote affirmar que le actiones human es correlate inter se in un maniera mechanicistic, o sia a cata stimulo corresponde un responsa ex parte de un altere action. Tamen, iste vision preclude le possibilitate de dar un senso al action human mesme.
Isto fallimento ha portato a reactiones contra le positivismo, que pote esser descrite globalmente como “hermeneutica“. Secundo iste perspectiva, le labor principal del scientias human et social es de crear le conditiones pro comprender le mundo social. Iste comprehension occurre per le attribution de significato al actiones individual et social, tanto como al conception general del mundo in le qual iste actiones occurre. Le importantia del action del subjecto como portator de contentos ligate a su interpretation del realitate es fundamental.
Le actiones del homines es dotate de senso et iste senso es communicabile per le linguage, que exprime etiam le contentos subjective. Le linguage construe le mundo social, que non pote esser cognoscite independentemente del conceptos inherente al linguage et a lor dotation de senso subjective. In le perspectiva hermeneutic, le senso ha un ambito multo plus ample comparate a illo recognoscite per le positivistas al scientias human. Iste perspectiva constitue le fundo general de mi investigation sur le bases philosophic del pensamento massonic.
Giuliano Di Bernardo affirma que le scientia non es bon in se, ma deveni positive solmente si illo contribue al melioration del homine in tote su aspectos. Le Massoneria, ben que essente un societate initiatic, se pone ante le problemas del contemporaneitate et se inspira a su anthropologia philosophic pro affrontar los. Le Massoneria divide con le scientia le libertate, le tolerantia, le fraternitate et le recerca del veritate, ma differe in le maniera de intender le immanentia.
Mentre pro le positivismo toto ha senso in le immanentia, pro le Massoneria le transcendencia regula le immanentia in un processo continuo et infinito.
Mentre pro le positivismo non se da experientia ethic valide (sensate) que non sia reducibile al plano del experientia sensibile (naturalistic), le Massoneria recognosce un ethic que, non essente reducibile al ordine empiric, es justificate et garantite per le assumption del G.A.d.U. como principio regulative.
Ab iste puncto de vista, inter Massoneria et positivismo il ha un profunde incompatibilitate (illos va in directiones opposite). Le Massoneria, per tanto, se pone a medio via inter positivismo (intendite como expression de un immanentismo radical), ab un latere, et religion (intendite como expression exclusive de un forte transcendencia in senso ontologic), del altere.
Le Libera Muratoria, per tanto, non es ni positivismo, ni religion.
Le thema del responsabilitate in le scientia es de grande importantia et debe esser analysate al lumine de su origines et de su plus recente developmentos. Sovente nos assiste a eventos exemplar, como le manipulationes genetic super le homine, que nos face reflecter super le finalitates del scientia. Le question fundamental es si le scientia debe esser considerate bon in se, independentemente del consequentias de su applicationes, o si illo debe contribuer etiam al developmento economic, social, politic et ethic del homine.
Le scientia moderne nasce con le reclamation del derecto human fundamental de recercar libere, sin limites imponite per le autoritate del Stato o per le dogmas religiose. Iste attitude de libere pensar ha profundemente influentiate le cultura occidental in le ultime duo seculos.
Le requesta de libertate pro le scientia et su applicationes se basa super le principio de tolerantia, que implica un attitude de liberalitate verso tote illes que pertine al communitate scientific, independentemente del differentias de lingua, cultura et religion. Le tolerantia es le presupposition del universalitate, que deveni un categoria fundamental de interpretation non solmente del scientia, ma de tote le realitate.
Le scientia debe esser aperte al debatto et al reflectiones sur le base de competentia professional et de rigor methodologic. Le scientista debe posseder le plus alte grado de honestate intellectual et esser preste a recognoscer su proprie errores et a acceptar le opiniones del adversarios sempre que illos sia scientificamente fundate.
Le programma positivistic de fundation del scientias human et social ha essite multo ambitiose et ha habite un influentia considerabile, ma illo non ha succedite a fornir le leges del societate con le mesme certitude, portata cognoscitive, capacitate de explanation et de prevision del scientias natural.
Le requesta de libertate pro le scientia et su applicationes se basa super le principio de tolerantia, que implica un attitude de liberalitate verso tote illes que pertine al communitate scientific, independentemente del differentias de lingua, cultura et religion. Le tolerantia es le presupposition del universalitate, que deveni un categoria fundamental de interpretation non solmente del scientia, ma de tote le realitate.
Le scientia debe esser aperte al debatto et al reflectiones sur le base de competentia professional et de rigor methodologic. Le scientista debe posseder le plus alte grado de honestate intellectual et esser preste a recognoscer su proprie errores et a acceptar le opiniones del adversarios sempre que illos sia scientificamente fundate.
Sur le plano politic et social, le positivismo se presenta como praxi pedagogic in le lucta contra le irrationalismos que turba le vita social. Illo, per tanto, reclama le rolo de diffunder inter le homines un attitude scientific respectuose a lor proprie conceptiones del mundo, contribuente assi al elimination del prejudicios irrational et del fanaticismos ideologic. Le diffidentia verso le ideologias national al fin del prime conflicto mundial contribueva a facer acceptar et diffunder inter le intellectuales le uso del verification scientific como criterio pro stabilir le validitate del declarationes ideologic. In iste maniera, on credeva de defender se contra le violentias ideologic et de diffunder le spirito de tolerantia in le vita social democratic. Le positivistas habeva confidentia que le attitude del intellectual, cuje convictiones era sempre basate super le rigore del pensamento scientific, devenirea un modello verso le qual inspirar le education de tote le homines. Illos, per tanto, recognosceva a lor programma notabile qualitates pedagogic, et lo considerava capace de inculcar in le mente del homines tolerantia, moderation et responsabilitate.
Illos era interpretes de ille attitude humanitari contra le devastation de guerras sanguinose et sperava que le diffusione del rationalitate scientific attenuarea le consequentias disastrous del ideologias. Le generalisation et le radicalisation de tal sperantia portava al nascentia del utopia secundo le qual le humanitate, utilisante le pensamento scientific, finalmente vincerea le irrationalitate del ideologias et assecurarea al homine benesser et felicitate.
Isto explica, in particular, ille specie de veneration pro le scientia que se ha manifestate in le cultura occidental desde le decimonovesime seculo al prime medietate del seculo passate.
Iste maniera de intender le scientia representa un idealitate, un deber esser, un limite verso le qual tender.
Tamen, in le historia del scientia non manca exemplos de dogmatismo, intolerantia et ambitiones personal. Isto non altera clarmente le validitate del modelo intellectual et moral del scientista, tanto como un doctrina moral o religiose conserva tote su senso mesmo si alicun de su adeptos agisce in maniera de violar su preceptos fundamental.
In conclusion, le scientia es apparite modernemente como un del plus nobil entreprisas del homine, et ergo completemente libere de persequer su veritate. Illo, ergo, appare dotate de un specie de non-responsabilitate respectu a lo que alteres haberea potite facer con su conquestas, discoperimentos et resultatos. Es in iste ambito que nasce le mythe del neutralitate del scientia. Le scientia es bon cosa in se. Illo, ergo, ha le scopo de persequer le veritate independentemente de qualcunque altere cosa.
Nemo, mesmo le Statu o le Ecclesia, pote poner limite a su disveloppamento. Iste imagine del scientia, que sur le plano philosophic trova completa expression in le positivismo, suffre un radical cambiamento verso le medio del seculo passate.
Le causa plus relevante es date per le explosion del prime bomba atomic super le citates japonese de Hiroshima et Nagasaki, que propone al conscientia moral del scientista le problema de su implication in le applicationes del discoperimentos scientific. Sunt numeros et ben cognoscite le casos de scientistas cadite in un profunde crise moral a causa de iste evento. Il es considerate que le discoperimentos scientific ha sempre trovate in le historia del humanitate applicationes etiam in ambito militar et in le production de armas sempre plus potente. Tamen, lo que permitte de evalutar iste evento in un maniera completemente differente del passato es le idea de autodestruction del humanitate per opera de certe applicationes del discoperimentos scientific: le scientista intui, pro le prime vice, que ille pote esser co-responsabile del destruction del genere human. In le passato, le scientistas era responsabile solmente del maniera in le qual illes faceva lor discoperimentos, sin preoccupar se del uso que alteres haberea potite facer de illos. In vice, hodie le scientistas senti le appello del conscientia moral que les impelle a considerar etiam le impacto externe de lor discoperimentos. Le veritate scientific non es plus sufficiente et le scientistas cerca un veritate plus ample que include etiam le conscientia et la dirige verso un fin humanitarian. Iste processo de revision non concerne solmente le scientia pura, ma etiam ille applicate. Le idea que le scientia applicate sia niente altere que le utilisation del cognoscentia scientific pro le beneficio del humanitate presenta alicun punctos debile, non solmente a causa del existentia de mal applicationes, ma etiam proque le mesme utile applicationes pote conducer a consequentias periculose et a damnos futur non controlabile (on pensa al disastros nuclear de Chernobyl et Fukushima).
Le discussion sur le impacto del activitate scientific sur le ambiente et sur le possibilitate de consequentias negative pro le humanitate a causa de un error es un thema frequente. Isto ha portate al perception del scientia como un activitate ambivalente que presenta riscos et periculos, como qualcunque altere activitate human. Il ha duo orientationes scientific contrastante: alicunes crede que le scientia es un recerca objective del veritate, immune ab influentias externe como illos politic, social o religiose, durante que alteres sustene que le scientia es sempre influentiate per le potentia politic, economic o ethic-religiose et que illo non pote producer cognoscentias completemente impartial et fidel.
Le Grande Maestro Di Bernardo sustene que ambe le conceptiones sur le scientia, o sia ille empiric et ille rationalista, son unilateral et non succede a captar completemente le natura del scientia. Le autor crede que es un error considerar un del duo conceptiones como puncto de vista general, proque le validitate de un excluderea illo del altere. Le autor propone in vice un vision unitari del scientia que tene in conto ambe le punctos de vista.
Le Massoneria defende le notion de scientia que contribue al melioration global del homine in tote su aspectos. Le valores del scientia son relative et debe esser considerate insimul con altere valores pro realisar le ethica del homine.
Ven. Fr. Luca Fiore
© Riproduzione riservata